Al eerder schreef ik dat rusteloze benen in veel gevallen erfelijk zijn. Dit is met name het geval als je primaire RLS hebt. Bij primaire RLS is de oorzaak van de rusteloze benen idiopathisch. Idiopathisch houdt in dat er een eigen oorzaak is. Vaak is niet duidelijk wat die oorzaak precies is.
Naast primaire RLS is er vorm die secundaire RLS heet. Bij secundaire RLS komen de rusteloze benen door een andere ziekte. Of door een tekort. Bijvoorbeeld aan ijzer. In het geval van secundaire RLS zijn de onrustige benen niet erfelijk. Behalve wanneer je primaire en secundaire RLS tegelijk hebt, maar dat lijkt me moeilijk te achterhalen.
Erfelijk via ouders
Mijn moeder heeft al lange tijd last van rusteloze benen. Ik denk dat mijn RLS erfelijk is via haar. Zij heeft regelmatig klachten, maar volgens mij niet elke nacht. Eigenlijk weet ik niet precies hoe vaak en hoe erg mijn moeder last heeft. Ik weet wel dat het erg genoeg was om er een paar jaar geleden mee naar de neuroloog te gaan. Volgens mij heeft ze toen ook een slaaponderzoek gehad in het ziekenhuis.
De neuroloog kwam tot de diagnose neuropathie. Ik vond dat destijds vreemd, omdat haar klachten in mijn optiek heel duidelijk wezen op het rusteloze benen syndroom. Mijn vermoeden is dat ze dan op zijn minst een combinatie heeft van neuropathie en RLS. De neuroloog schreef haar antidepressiva voor. Kennelijk werken anti-depressiva ook goed bij sommige neurologische klachten. Ze weigerde die te slikken.
Van mijn vader weet ik dat hij ook weleens een nacht last heeft van onrustige benen. Bij hem is het incidenteel. Rusteloze benen komen veel voor bij ouderen. Percentueel neemt de kans hierop structureel toe als je boven de zestig bent. Bij niet iedereen is het even ernstig.
Voor zover ik weet, heeft mijn broer geen rusteloze benen. Hij is wel altijd een lastige slaper geweest. Op zijn werk draait hij nachtdiensten. Het kost hem minder moeite dan een ander om ‘s nachts wakker te blijven. Die voorkeur voor nachtelijk actief zijn is in mijn geval niet erfelijk. Ik ben een uitgesproken ochtendmens.
Erfelijk via andere familieleden
Van andere familieleden, zoals grootouders, ooms en tantes, neven en nichten, weet ik niet of ze ’s nachts ook wakker liggen van rusteloze benen.
Mijn vader was enig kind en zijn ouders heb ik nooit gekend. Zijn ouders waren al overleden voor mijn geboorte. Mijn oma werd slechts 50 jaar en overleed aan borstkanker. Mijn opa was ergens in de zestig toen hij overleed. Ook aan kanker.
Mijn moeder heeft drie broers en een zus. Voor zover ik weet hebben die geen RLS. In de familie zit wel osteoporose. Mijn moeder heeft het, net als haar moeder, broer en zus. Van mijn grootouders aan moeders zijde weet ik niet of ze weleens onrustige benen hadden. Mijn opa is niet heel oud geworden. Hij overleed aan een hartaanval toen hij eind zestig was. Mijn oma hield het langer vol en overleed op haar 85ste. Zij had Alzheimer.
Lotgenoten
Een tijdje terug kreeg ik een mail van een lotgenote. Ze vertelde dat zowel zij, haar vader en haar broer te maken hebben met RLS. Een gevalletje erfelijk. Alle drie hadden ze ook darmklachten. Zij zelf had het prikkelbare darm syndroom. Toen ze me schreef, was ze net bezig met een dieet waarin ze probeerde minder gluten te eten.
Ik herinner me nog dat ik bij haar mailtje dacht dat die darmklachten best eens te maken zouden kunnen hebben met de slaaponderbrekingen door rusteloze benen. Slapen is heel belangrijk voor processen in je spijsvertering. Als je niet goed slaapt, heeft dat niet alleen de consequentie dat je overdag moe bent of dat je concentratie achteruit gaat. De verwerking van je voeding raakt ook verstoord.
Van andere lotgenoten weet ik dat bij sommigen het rusteloze benen syndroom in hun hele familie zit. Ouders, broers en zussen, ooms en tantes, neven en nichten. Inclusief hun eigen kinderen. Misschien hebben niet alle familieleden het, maar wel een groot deel ervan. Ik vraag me in zo’n geval af waarom sommigen het dan weer niet hebben.
Net als ik weten lotgenoten het niet altijd van hun familieleden. Ze praten er zelf niet over of die familieleden delen dit soort informatie niet met elkaar. Eigenlijk wonderlijk als erover praten zelfs binnen je eigen familie lastig is. Redenen hiervoor die ik kan bedenken zijn dat je niet wilt zeuren of dat je niet wilt dat andere mensen weten dat je deze aandoening hebt. Een andere reden kan zijn dat je het ook weleens over iets anders wilt hebben. Over iets vrolijkers. Dat begrijp ik dan ook wel weer.
