In lijstjes van ziektes die nog weleens samengaan met rusteloze benen, staan vaak ook ziektes aan de nieren. Daarbij wordt meestal vermeld dat het dan gaat om een nieraandoening die in een vergevorderd stadium is. Bij een aandoening aan de nieren waarbij de patiënt last krijgt van RLS, noem je de rusteloze benen secundaire RLS.
In dit blog kijk ik nader naar wat nieren zijn en hoe deze functioneren. Ik ga ook in op wat er gebeurt als ze niet gezond zijn. Ik leg uiteraard de link naar RLS.
Wat zijn nieren
Nieren zijn organen die in de buikholte zitten, aan weerszijden van de ruggengraat. Ze zijn boonvormig met de holle kant naar het midden. Nieren zijn tussen de 10 en 13 centimeter lang en ongeveer vijf centimeter dik. De functie van nieren is om je bloed te zuiveren. Ze filteren de bruikbare stoffen eruit. De afvalstoffen plas je uit in de vorm van urine. Nieren regelen ook je bloeddruk.
Nierschade ontstaat meestal bij diabetes of een hoge bloeddruk. Levensstijl en gebruik van medicijn spelen ook een rol. Schade kan bovendien ontstaan door nierziekten of door een andere lichamelijke aandoening.
Van nierschade merk je meestal pas in een vergevorderd stadium fysiek echt iets. Het kan al te laat zijn om er nog wat aan te doen. Het kunstmatig zuiveren van je bloed in de vorm dialyseren is dan noodzakelijk. Bij een vermoeden van schade geeft bloed- en urineonderzoek uitsluitsel.
Rusteloze benen
Zoals gezegd ontstaan fysieke klachten pas bij ernstige, chronische nierschade of zelfs nierfalen. Een van de mogelijke klachten is RLS. Gezonde nieren helpen bij de aanmaak van rode bloedcellen. Bij ongezonde nieren is dit proces verstoord. Er is bij nierschade ook sprake van een laag ijzer gehalte. Beide zaken samen leveren op termijn onherroepelijk bloedarmoede op. Ze spelen mogelijk een rol bij het ontstaan van rusteloze benen bij nierpatiënten.
Uit een Italiaans onderzoek is gebleken dat dialyserende patiënten met rusteloze benen een veel grotere kans hebben op hart- en vaatziekten. Hoe erger de onrustige benen, hoe groter de kans op vroegtijdig overlijden. Dat klinkt niet best. Een ander, Amerikaans onderzoek laat zien dat wanneer nierpatiënten met een hogere frequentie (thuis) dialyseren de klachten van rusteloze benen verminderen. Dat geeft weer een beetje hoop.
Het lijkt me ellendig om naast een ernstig probleem met je nieren o.a. ook nog eens last te hebben van rusteloze benen. Het is bovendien nog niet zo eenvoudig om de RLS te behandelen met medicatie, omdat die niet goed samengaat met medicijnen voor de nieren.
