De eerste vraag die ik eigenlijk aan het begin van dit blog zou moeten stellen is of afleiding überhaupt helpt bij rusteloze benen. Op lotgenotenfora lees ik regelmatig het advies om ter afleiding te gaan puzzelen. Is dit echt onze enige optie?
Ik kwam bij dit onderwerp terecht door een lotgenoot. Deze lotgenoot vertelde dat hij eens tijdens het kijken van een spannende film had gemerkt dat hij helemaal geen last had van RLS. Hij vroeg zich af of er meer mensen waren die dit ook zo hadden ervaren.
Hij opperde dat het misschien kwam doordat hij door de spanning van de film meer adrenaline aanmaakte. Die adrenaline zou in dat geval werken als een pijnstiller, een soort natuurlijke bestrijder van ongemak. In een persoonlijk berichtje aan mij opperde hij ook dat het wellicht een interessant onderwerp was voor een blog. Dat was ik wel met hem eens.
Soorten afleiding
Er zijn verschillende soorten afleiding. In wezen kun je alles afleiding noemen wat ervoor zorgt dat je niet aan je onrustige benen denkt. Bovengenoemde lotgenoot gaf aan dat hij de hele dag door her en der symptomen van RLS ervaart. Hij heeft er vooral last van op momenten dat hij even rust neemt. Dat laatste is heel typerend voor deze aandoening.
Niet iedereen heeft echter ook overdag al klachten. Zolang je fysiek in beweging blijft, is de overlast voor de meeste mensen doorgaans beperkt. Bij veel mensen spelen de benen op in de avonduren of tijdens de nachtrust. Ik denk dat het daarom goed is om onderscheid te maken tussen de afleiding die je op rustmomenten overdag zoekt en de afleiding ter voorbereiding van of tijdens het slapen.
Effect van afleiding
Het is vast voor veel mensen herkenbaar dat het bij lichamelijk of geestelijk ongemak goed is om zo nu en dan je zinnen te verzetten en afleiding te zoeken. Van de hele tijd met je problemen bezig zijn, wordt namelijk niemand blij. Continu afleiding zoeken lijkt me echter geen oplossing. Hier het midden in zoeken zal waarschijnlijk het beste zijn.
Mensen zijn niet allemaal hetzelfde. Bij films bijvoorbeeld zal de een de voorkeur geven aan een spannende film. De ander houdt misschien meer van een grappige of romantische film. Als afleiding kunnen deze verschillende films elk op zich een gunstig effect hebben.
Een van de voordelen van dingen doen die je leuk vindt, is dat je er even helemaal in op kunt gaan. Dat is denk ik een belangrijk kenmerk van afleiding. Je vergeet voor een moment wat er verder bij je speelt.
Neurotransmitters
Bij activiteiten maakt je lichaam bepaalde stoffen aan. Deze stoffen heten neurotransmitters. Ze hebben een effect op hoe je je voelt. Een paar voorbeelden van neurotransmitters zijn endorfine, serotonine, dopamine, oxytocine en adrenaline. Een spannende film levert bijvoorbeeld extra adrenaline op. Een lachfilm geeft je misschien een shotje endorfine en bij een romantische film maak je oxytocine (het ‘knuffelhormoon’) aan.
Ik moet bij dit verhaal denken aan een lotgenoot die een tijdje geleden berichtte dat bij hem seksuele ontlading hielp tegen zijn klachten. Dat klinkt mij vrij aannemelijk in de oren. Een orgasme zorgt er namelijk ook voor dat bepaalde neurotransmitters vrijkomen. Het is wel bekend dat die als een natuurlijke pijnstiller kunnen werken.
Het lichaam is een bijzonder systeem. Het is in staat zelf stoffen te genereren. Hier heb je geen medicatie voor nodig. Ik geloof zeker dat het de moeite waard is om te kijken of je dit systeem gunstig kunt beïnvloeden.
Spanning en ontspanning
Als je het hebt over afleiding dan gaat het wat mij betreft ook over het zoeken van een juiste balans tussen spanning en ontspanning. Rusteloze benen leveren bijna altijd stress op. Die stress uit zich in fysieke en mentale spanning. Ik denk dat stress de RLS bij veel mensen flink verergert.
Iets doen aan die stress is daarom niet zo’n slecht idee. Je kunt hierbij denken aan ontspanningsoefeningen of yoga. Sommigen hebben echter veel aan regelmatig lekker sporten. Weer anderen doen een kruiswoordpuzzel of maken plezier met vrienden. Er is niet één beste manier om spanning en stress te verminderen. Meerdere wegen leiden naar Rome.
Afleiding voor het slapen
Bij de beste afleiding kort voor het slapen zou ik echter niet direct kiezen voor iets waarmee je meer adrenaline aanmaakt. Van adrenaline word je namelijk juist extra wakker. Dat is niet zo bevorderlijk als je in slaap wilt vallen.
Om diezelfde reden lees je in de slaaptips wel dat intensief sporten in de avonduren niet wordt aangeraden. Je kunt dit beter wat eerder op de dag doen. Een typisch avondmens kan misschien iets schuiven in die tijden. Ik zou echter zeggen: hoe vroeger hoe beter.
Als je toch een spannende film ’s avonds wil kijken, neem daarna dan voldoende tijd om de opgebouwde adrenaline ook weer te laten zakken. Op het moment dat het tijd is om te gaan slapen, ben je namelijk niet blij als je door die adrenaline ligt te stuiteren in je bed.
Zelf ben ik het meest gebaat bij zo min mogelijk (mentale) input de laatste paar uur voor bedtijd. Alles waar ik erg over na moet denken, laat ik vanaf dat moment zoveel mogelijk achterwege. Ik zet de computer en de telefoon uit. Het enige wat ik nog doe, is een stukje lezen en wat yoga of ontspanningsoefeningen.
Als ik me hier niet aan houd, merk ik al snel dat ik veel te wakker ben als ik wil gaan slapen. Met een beetje pech val ik vervolgens niet in slaap voordat mijn benen beginnen op te spelen. Op zo’n moment ben ik verder van huis.
Hoi, heel herkenbaar dat afleiding helpt! Als ik naar een film kijk of maar een voorstelling ga die ik heel interessant vind, dan heb ik geen last.. echter als ik ergens mijn interesse verlies, dan zit ik soms te stuiteren in mijn stoel. Ik merk ook dat de mate van mentale moeheid van invloed hierop is; hoe moeier hoe eerder ik last heb..