Slaaptherapie bij Rusteloze Benen

Iemand die ik goed ken, kreeg slaaptherapie aangeboden via zijn neurologe. Na een slaaponderzoek was bij hem namelijk PLMD (Periodic Limb Movement Disorder) vastgesteld. Veel mensen met rusteloze benen hebben ook last van Periodic Limb Movement Disorder. RLS en PLMD worden nog weleens door elkaar gehaald. Het zijn echter twee verschillende aandoeningen.

De slaaptherapie die deze goede vriend mag doen, bestaat uit een intakegesprek met een slaaptherapeut en een online programma. Het online programma wordt je geacht zelf thuis te doen. De slaaptherapeut kijkt mee en geeft zo nodig en gewenst (online) feedback.

Ik was ook nieuwsgierig naar deze slaap therapie. Genoemde vriend stelde mij in de gelegenheid om ook een kijkje te nemen.

Wat is slaaptherapie

De slaaptherapie die ik onder ogen krijg, is van de GGZ en bestaat uit 5 sessies. Elke sessie bestaat uit een deel informatie en een deel oefenmateriaal. Er wordt gewerkt met een slaapdagboek. Het idee is dat je een beter inzicht krijgt in je slaapgedrag. Met dat inzicht kun je aan de slag en oefenen met andere gewoontes. Het doel is natuurlijk dat je uiteindelijk beter slaapt.

Er zijn een aantal factoren die een rol spelen bij je slaap:

• De eerste is levensstijl. Het gaat hier over wat je overdag eet en drinkt, en over je wat je aan beweging doet.
• De tweede is de slaapkamer. Belangrijk is dat je slaapomstandigheden comfortabel en prettig zijn.
• De derde is ontspanning. Het is goed om regelmatig even de tijd te nemen om te ontspannen.
• De vierde is een avondritueel. Een paar uur voor het slapen kun je het beste besteden aan het afbouwen van je dag.

Slaaptherapie sessie 1 en 2

Tijdens de eerste sessie begin je met het bijhouden van een slaapdagboek. Hierin beantwoordt je vragen over je levensstijl, de slaapkamer, ontspanning en je avondritueel. Je staat regelmatig heel bewust stil bij hoe je dag- en nachtritme is en wat je gewoontes zijn.

In de tweede sessie besteed je aandacht aan het opbouwen van een slaapritme. Het is van belang om op een vaste tijd naar bed te gaan en op een vaste tijd op te staan. Er wordt gewerkt met slaaprestrictie. Dit houdt in dat je wacht met gaan slapen tot je moe bent en minimaal tot het vaste tijdstip dat je vooraf bepaald hebt.

Het idee is dat je op termijn efficiënter gaat slapen, omdat je op deze manier vermoeider bent als je eenmaal gaat liggen.

Sessie 3

Sessie 3 van de slaaptherapie gaat over piekeren en wat je kunt doen om meer grip hierop te krijgen. Het doel is om je beter te leren ontspannen. Veel mensen gaan ’s nachts piekeren als ze wakker liggen. Dat is volkomen begrijpelijk.

Een van de strategieën is om overdag een ‘piekerkwartier’ in te lassen. Je schrijft dan in een kwartier alles op waar je je zorgen over maakt of wat je niet mag vergeten. Een andere strategie is om overdag rustmomenten in te lassen en die gebruiken om ontspanningsoefeningen te doen.

Slapeloosheid kan via piekeren leiden tot angst en depressie. Er is een wisselwerking tussen deze vier.

Sessie 4 en 5

In sessie 4 gaat het over ‘verkeerde’ gedachten met betrekking tot slaap en slapeloosheid. Zulke gedachten kunnen het slapen ook in de weg zitten. Het idee is dat je deze ‘verkeerde’ gedachten gaat herkennen en jezelf oefent er op een andere, positievere/realistischere manier tegenaan te gaan kijken. Een vraag die je hierbij kunt stellen, is: “Klopt deze gedachte?”

Sessie 5 biedt een overzicht van de eerste vier sessies. Verder wordt er naar de toekomst gekeken. Wat kun je verwachten en hoe ga je nu verder.

Rusteloze benen

Mijn vriend is nog niet toegekomen aan de slaaptherapie. Hij besteedt, net als ik, al vrij veel aandacht aan zijn slaapomstandigheden en slaapgewoontes. In de slaaptherapie ligt de nadruk sterk op het aanpakken van piekeren en negatieve gedachten. Ik geloof zeker dat mensen met RLS en PLMD hier baat bij kunnen hebben.

Voor mijn gevoel valt er voor onze doelgroep in eerste instantie vooral winst te behalen in het verbeteren van slaapomstandigheden. Ik bedoel daarmee de situatie in je slaapkamer, maar vooral ook hoe je je voorbereidt op het naar bed gaan.

Wat eet en drink je bijvoorbeeld nog kort voor bedtijd en wat voor activiteiten onderneem je in aanloop naar de nacht. Aanpassingen kunnen denk ik zorgen voor veel meer rust en ontspanning voor zowel lichaam als geest.

Met piekeren en slecht slapen is het een beetje een kip en ei verhaal. Als je nacht in nacht uit niet weet waar je het zoeken moet door je onrustige benen dan is het een hele kunst om nog rustig te blijven in je hoofd. Negatieve gedachten helpen op hun beurt niet om met je RLS uiteindelijk weer in slaap te vallen.

Ontspanningsoefeningen en yoga kunnen zeer heilzaam zijn om de stress vanwege deze situatie het hoofd te bieden. Zelf heb ik daar al jaren heel veel baat bij. Mijn vriend ook.