Slaapfases bij Rusteloze Benen

RLS is een slaapstoornis. Je slaapfases verlopen daarom niet optimaal. Persoonlijk heb ik daar elke nacht mee te maken. Maatregelen die ik neem op het gebied van levensstijl en supplementen, verhelpen dit helaas niet. Ze werken hoogstens verzachtend.

Per nacht kan het ook erg verschillen hoe heftig de klachten zijn. Vaak weet ik niet waarom het de ene nacht erger is dan de andere. Ik heb de dag eraan voorafgaand meestal niet speciaal iets anders gedaan.

Het is me wel opgevallen dat er in mijn nachten vaak een soort patroon zit. Tijdens de eerste helft word ik bijvoorbeeld na kortere slaapfases wakker dan tijdens het tweede deel. Ik denk dat ik wakker word uit een lichtere vorm van slaap.

Ik heb ook de indruk dat ik ontwaak aan het einde van een slaapcyclus. Mogelijk dringen de rusteloze benen niet door tot mijn waakbewustzijn zolang ik in een fase van diepere slaap zit.

Wat is slaap eigenlijk precies? Dat is het onderwerp van dit blog. Ik ga in op de volgende vragen:

  1. Wat is slaap?
  2. Wat is een slaapcyclus?
  3. Welke slaapfases zijn er?
  4. Hoe verloopt mijn slaap?

Wat is slaap

Om te kunnen herstellen van de dag heb je slaap nodig. Het lichaam kan tijdens het slapen bijkomen. Onder andere ontspan je je spieren ‘s nachts. Je hartslag is lager en je ademt minder vaak dan overdag. Ook op geestelijk gebied is slapen van groot belang. Tijdens de nachtrust kun je verwerken en ordenen wat je tijdens de dag hebt meegemaakt. Je hersenen maken bovendien ruimte voor nieuwe ervaringen op de volgende dag.

Als je chronisch te weinig slaapt, raken allerlei lichamelijke en geestelijke processen verstoord. Mogelijk ga je meer eten of voel je een grotere behoefte aan cafeïne, alcohol of drugs. Je gaat je moe en prikkelbaar voelen. Je kunt je niet concentreren. Slaapgebrek zorgt ook voor stress en dat is niet goed voor je immuunsysteem. Je loopt bovendien meer kans op ziektes als diabetes type 2 en op hart- en vaatziekten.

Per persoon zijn er verschillen. De ene heeft bijvoorbeeld behoefte aan meer uren slaap per nacht dan de andere. De stelregel is dat je niet minder dan 6 uur en niet meer dan 9 uur zou moeten slapen. Het gemiddelde is 8 uur per nacht.

De eerste 4 tot 5 uur slaap zijn het belangrijkst. Hiervoor geldt dat kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit. Ook de biologische klok kan verschillen. De ene is meer een ochtendmens, de ander leeft ’s avonds juist op.

Slaapcyclus

Hoewel je het misschien niet bewust merkt, heeft je slaap normaal gesproken een duidelijke structuur. Je slaap doorloopt elke nacht verschillende slaapcycli. Elke slaapcyclus bestaat weer uit een aantal slaapfases. Voor een goede nachtrust is sprake van 4 tot 5 slaapcycli.

Meestal word je na elke slaapcyclus even kort wakker. Je systeem controleert dan of alles nog in orde is. Het kijkt of er pijnprikkels zijn of je naar de wc moet en of de omgeving nog steeds veilig is. Als het nodig is, word je echt wakker. Anders val je vrij snel weer in slaap en begint de volgende slaapcyclus.

De eerste drie slaapcycli worden wel de kernslaap genoemd. Dit is het belangrijkste gedeelte van de slaap en bevat het meeste diepe slaap. De uren daarna slaap je minder diep. Dat deel van de nachtrust wordt restslaap genoemd. Elke slaapcyclus duurt ongeveer 1,5 uur.

Slaapfases

Een slaapcyclus bestaat uit vijf slaapfases:

  1. Inslaapfase (of sluimerfase)
  2. Lichte slaap
  3. Overgangsfase naar diepe slaap
  4. Diepe slaap
  5. REM-slaap (of droomslaap)

De inslaapfase duurt een paar minuten. Je ‘hangt’ dan als het ware tussen waken en slapen in. De temperatuur van je lichaam daalt, je spieren ontspannen zich en je hersenactiviteit neemt af. De tweede slaapfase is de lichte slaap. Deze fase duurt bijna een uur. Je wordt nu niet meer van het minste of geringste wakker.

Vervolgens beland je in de overgangsfase naar diepe slaap. Deze duurt een minuut of vijf. Hartslag daalt, spieren ontspannen zich verder. Je ademhaling wordt regelmatiger. Fase vier is de diepe slaap en duurt ongeveer 20 minuten. De vijfde slaapfase is de REM-slaap of droomslaap. Je hersenen zijn nu juist heel actief. De droomperiodes worden in de loop van de nacht steeds langer. Tussen de 20 en 25 procent van de slaap bestaat uit REM-slaap.

De diepe slaap en de droomslaap zijn de belangrijkste slaapfases. Tijdens de diepe slaap herstelt het lichaam. Tijdens de droomslaap herstel je geestelijk en emotioneel. Het eerste deel van je nachtrust bestaat vooral uit diepe slaap. Het tweede deel droom je het meest. Een slaaponderzoek zou je meer inzicht kunnen geven in hoe jouw slaap verloopt.

Mijn persoonlijke ervaring met slaapfases

In het begin van dit blog schreef ik al dat ik de indruk heb dat er vaak een duidelijk patroon zit in mijn nachten. Ik denk dat ik steeds na een slaapcyclus wakker word en dat ook dan pas weer de symptomen van de rusteloze benen aan de oppervlakte komen. Tijdens de diepe slaap voel ik die niet.

Als je ook regelmatig last hebt van onrustige benen, herken je vast dat het moeilijk is om met dat onaangename gevoel zomaar weer in slaap te vallen. Ik ga altijd mijn bed uit, bezoek het toilet en doe een paar rekoefeningen. Terug in bed is het dan niet zelden ook nog nodig om mijn kuiten te masseren. Soms lijkt helemaal niks te helpen.

Voor mij persoonlijk is het van het grootste belang dat ik zo ontspannen mogelijk ga slapen. Als er van alles door mijn hoofd spookt bij het naar bed gaan, wordt slapen sowieso ingewikkeld. Dit geldt overigens net zo voor mensen die niet te maken hebben met het rusteloze benen syndroom.

Hoe het ook zij, tijdens het eerste deel van de nacht word ik vaker wakker dan tijdens de laatste paar uur. Het gebeurt nogal eens dat de wekker ’s ochtends vroeg afgaat, terwijl ik nog midden in een droom zit.

Vreemd genoeg spelen de rusteloze benen juist aan het einde van de nacht minder op. Het liefst zou ik blijven liggen en verder slapen, maar ik weet dat ik me uiteindelijk beter voel als ik mijn slaap- en waakritme hetzelfde houd. Ik ben een uitgesproken ochtendmens.

Slapen is voor mij niet meer zo fijn en verkwikkend als het vroeger voor me was. Ik merk echter wel dat ik maatregelen kan nemen om de overlast van de restless legs in ieder geval een beetje te verminderen. De ene nacht helpen ze beter dan de andere.

7 gedachten over “Slaapfases bij Rusteloze Benen”

    • Hallo Nisangha, De andere Sylvia bedoelt denk ik de release417. Dat is een band die je om je (boven-)been kunt doen en waar een deel van de lotgenoten baat bij heeft. De releaseband is op dit moment niet meer te koop, omdat degene die deze ontwikkelt heeft overleden is.

  1. Ik heb altijd last vd benen vanaf 4 uur s morgens . En toch wel veel meer last als ik de vorige avond alcohol gedronken heb .

    Beantwoorden

Plaats een reactie