Rusteloze Benen tijdens Zwangerschap

Eigenlijk wist ik tot een paar jaar geleden niet dat veel vrouwen tijdens de zwangerschap te maken krijgen met rusteloze benen. Op een lotgenotenforum las ik hier echter meerdere malen over. Hoewel ik zelf nooit een zwangerschap heb doorgemaakt, vind ik het toch interessant om hier meer over te weten te komen.

Ik ga in dit blog in op de volgende aspecten:

• Wat zijn de specifieke kenmerken van rusteloze benen tijdens de zwangerschap?
• Wat zijn mogelijk de oorzaken?
• Valt er wat aan te doen?

Specifieke kenmerken van RLS tijdens zwangerschap

Over het algemeen krijgt 5 tot 10% van de bevolking te maken met het rusteloze benen syndroom of restless legs syndrome. Onder zwangere vrouwen ligt dit percentage een stuk hoger, namelijk een op vier. Bij deze groep wordt het beschouwd als secundaire RLS. Dit houdt in dat de onrustige benen voortkomen uit een andere aandoening of omstandigheid, in dit geval zwangerschap.

De symptomen kunnen zich al in het eerste trimester ontwikkelen, maar zijn het ergst tijdens het derde trimester (zo rond de 7-8 maanden). Het goede nieuws is dat bij de meeste vrouwen de klachten verdwijnen na de bevalling. Als vrouwen bij de bevalling een ruggenprik krijgen, kunnen de klachten echter langer voortduren.

Zwangere vrouwen krijgen ook vaak te maken met kramp in hun kuiten. Dit is echter wat anders dan onrustige benen. Van kramp is sprake als de kuitspier zich pijnlijk samentrekt. Het helpt in dat geval om je been te strekken en de tenen naar je toe te bewegen. Bij rusteloze benen verdwijnt het vervelende gevoel meestal vooral als je in beweging komt.

Sommige vrouwen hebben al voor de zwangerschap last van restless legs. Bij hen worden de klachten tijdens de zwangerschap vaak erger. Na de zwangerschap gaan de klachten waarschijnlijk helaas ook niet over.

Mogelijke oorzaken

Het is onbekend wat precies de oorzaken zijn van rusteloze benen bij zwangere vrouwen. Factoren die juist bij deze groep een rol zouden kunnen spelen, zijn:

• Tekort aan foliumzuur (ook wel bekend als vitamine B11 en in andere landen als vitamine B9)
• Tekort aan ijzer
• Slaapgebrek
• Spataderen
• Dikke enkels
• Zenuwbeklemming

Door slecht slapen verergeren de symptomen van rusteloze benen. Op hun beurt zorgen rusteloze benen er weer voor dat je slechter slaapt. Dit draait mogelijk uit op een zeer onaangename vicieuze cirkel. De andere factoren die ik hierboven noem, kunnen allemaal zorgen voor een verslechtering van de doorbloeding in de benen. Hierdoor spelen onrustige benen op.

Factoren die de RLS mogelijk ook beïnvloeden, zijn:

• Hoge oestrogeenwaardes (door de zwangerschap)
• Genetische aanleg
• Veranderde dopamineniveaus in de hersenen (door de zwangerschap)

Wat kun je doen aan rusteloze benen tijdens zwangerschap

Er zijn medicijnen tegen rusteloze benen. Deze worden echter vrijwel nooit voorgeschreven aan zwangere vrouwen, omdat de medicatie risico’s heeft.

In mijn blog over slecht slapen noemde ik al een heel aantal tips die ook bruikbaar zijn voor zwangere vrouwen met rusteloze benen. Slecht slapen kan de symptomen van onrustige benen erger maken. Probeer daarom toch te zorgen voor een zo goed mogelijke nachtrust.

Supplementen voor een tekort aan ijzer en foliumzuur helpen mogelijk ook. Vitamine B12 wordt eveneens nog weleens genoemd. Laat je bloed meten, om te kijken of je hier een tekort aan hebt. Bespreek het hoe dan ook eerst met de huisarts, voordat je zelf gaat dokteren.

Zorg dat je voldoende in beweging komt. Naarmate je verder in de zwangerschap bent, wordt dit misschien lastiger. Maak echter – voor zover mogelijk – toch regelmatig een wandelingetje, ga zwemmen of pak de fiets.

Drink voldoende water (minimaal 1,5 liter per dag) en vermijdt cafeïnehoudende dranken (koffie, thee, cola). Neem liever geen alcohol en rook ook niet.

Doe milde rekoefeningen of yoga. Je kunt de oefeningen overdag doen, maar ook vlak voor het slapen gaan. Bijkomend voordeel van het laatste is dat je ook door de ontspanning daarna waarschijnlijk gemakkelijker in slaap valt. Als je niet zo goed weet welke oefeningen het beste zijn tijdens zwangerschap, vraag dan advies aan een fysiotherapeut of een ervaren yogadocent.

Probeer eens een koud voetenbad of een warm bad. Beide zorgen voor een betere bloedcirculatie.

Medicijnen voor andere aandoeningen kunnen als bijwerking hebben dat je meer last krijgt van onrustige benen. Lees de bijsluiter en overleg als het van toepassing is met de huisarts of je – tijdelijk – een poosje met de desbetreffende medicijnen kunt stoppen.

Heb jij ervaring met rusteloze benen tijdens de zwangerschap en wat hielp bij jou het beste?