Rusteloze Benen en de Ziekte van Parkinson

Toen ik me een tijdje geleden verdiepte in medicijnen die helpen tegen rusteloze benen, schreef ik over dopamine en dopamine agonisten. Ik kwam erachter dat de medicijnen die bij RLS gebruikt worden eigenlijk vooral bedoeld zijn tegen de ziekte van Parkinson.

Bij onrustige benen worden deze, slechts in ernstige gevallen en in relatief lagere doseringen, door artsen voorgeschreven.

Dit maakte me nieuwsgierig. Ik vroeg me af wat de overeenkomsten zijn tussen restless legs en de ziekte van Parkinson. In dit blog ga ik dieper op dit onderwerp in. Ik behandel de volgende vragen:

  1. Wat is de ziekte van Parkinson?
  2. Zijn er overeenkomsten tussen rusteloze benen en de ziekte van Parkinson?

Wat is de ziekte van Parkinson

Parkinson is een ziekte die ontstaat in de hersenen. Het is een complexe aandoening die veel verschillende gezichten heeft. De ziekte pakt voor iedereen anders uit. De klachten beginnen meestal aan één kant van het lichaam. Het is een chronische, progressieve aandoening. Dit houdt in dat de ziekte in de loop der tijd erger wordt.

In Nederland lijden ruim 55.000 mensen aan deze ziekte. De aandoening manifesteert zich meestal in de leeftijdscategorie van 50-70 jaar. Bij een klein percentage is het erfelijk. Helaas zijn er echter ook steeds meer dertigers en veertigers die Parkinson krijgen.

Bij Parkinson is sprake van een tekort aan dopamine. Het tekort ontstaat doordat zenuwcellen afsterven die dopamine produceren. De oorzaak hiervan is nog niet bekend. Door dit tekort kun je je spieren minder goed aansturen. Dit leidt o.a. tot een scala aan bewegingsklachten, ook wel motorische symptomen genoemd. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Trillen
  • Moeite met bewegen
  • Verslechterde spraak
  • Stijfheid
  • Minder gezichtsuitdrukking
  • Evenwichtsproblemen

Er zijn ook andere, minder bekende symptomen. Voorbeelden daarvan zijn:

  • Traag denken
  • Moeite met overzicht houden en plannen
  • Verminderde reuk
  • Moeizame stoelgang
  • Slaapproblemen
  • Stemmingsproblemen en depressie

Qua medicatie worden vooral medicijnen voorgeschreven die het tekort aan dopamine aanpakken: levodopa en dopamine agonisten. Er zijn ook een aantal medicijnen die indirect werken. Levodopa is het meest effectief bij Parkinson. Er is tot dusver geen medicijn gevonden dat Parkinson geneest of vertraagt.

Voor het verbeteren van iemands levenskwaliteit zijn er paramedisch mogelijkheden in de vorm van fysiotherapie, Mensendieck, Cesar therapie, ergotherapie of logopedie. Voor het beter leren omgaan met de ziekte kun je denken aan zaken als mindfulness en yoga, maar ook aan gesprekken met een psychiater. Een vast slaapritme, regelmatig sporten of bewegen, gezonde voeding en voldoende water drinken zijn ook belangrijk.

Overeenkomsten

De meest in het oog springende overeenkomst tussen de ziekte van Parkinson en rusteloze benen is het tekort aan dopamine. Bij primaire RLS wordt dopaminetekort gezien als de belangrijkste aanleiding om de aandoening te ontwikkelen. 

Slecht slapen is ook een overeenkomst. Bij de ziekte van Parkinson komen slaapstoornissen veel voor. Voorbeelden hiervan zijn problemen met de REM slaap, slapeloosheid, slaperigheid overdag en rusteloze benen. Zeker 55-80% heeft last van een of meerdere varianten hiervan. Een deel hiervan is een gevolg van de medicatie.

Mensen met de ziekte van Parkinson hebben vaker dan gemiddeld last van onrustige benen ’s nachts. Als je dit bekijkt vanuit RLS dan is het een geval van secundaire RLS, dus RLS die ontstaat vanuit een andere ziekte of een tekort.

Bij Parkinson komt overigens ook PLMD (Periodic Limb Movement Disorder) relatief vaak voor. Andersom geldt het niet, dus mensen met rusteloze benen hebben geen grotere kans op het ontwikkelen van Parkinson. Concluderend kun je zeggen dat rusteloze benen vaak voorkomt bij de ziekte van Parkinson. RLS is een van de vele facetten waar iemand met Parkinson mee te maken kan krijgen.

5 gedachten over “Rusteloze Benen en de Ziekte van Parkinson”

  1. Hallo ik heb veel slaapproblemen en rusteloze benen waarvoor ik paramipexol slik. Mijn moeder had Parkinson. Moet ik mij zorgen maken? Groetjes Monique

    Beantwoorden
    • Hallo Monique, dank voor je vraag. Hieronder schreef ik al dat rusteloze benen niet een grotere kans op Parkinson geeft. Mensen met Parkinson hebben daarentegen wel vaak ook last van rusteloze benen. Ik zou met de huisarts bespreken dat je moeder Parkinson had en vragen wat hij/zij weet over een mogelijke erfelijkheidsfactor. Of bespreek het met de neuroloog.

  2. Ik heb ben nu 61 en heb al 20 RLS ( in erge maten)
    Hiervoor slik ík Pramipexol/Ropinirol
    Is de kans nu groter dat ik Parkinson ontwikkel ?
    Met vriendelijke groet
    Angelique

    Beantwoorden
    • Dank voor je vraag, Angelique. Mensen met de ziekte van Parkinson hebben een vergrote kans op RLS. Andersom is dit echter niet het geval. Je hebt dus met RLS geen grotere kans dan een ander om Parkinson te ontwikkelen. Gelukkig…

Plaats een reactie