Omgaan met Stress bij Rusteloze Benen

Er zijn allerlei factoren die stress op kunnen leveren als je te maken hebt met de aandoening RLS. Al eerder schreef ik dat rusteloze benen nog steeds een onderschat probleem is. Huisartsen weten er niet altijd genoeg vanaf. Patiënten die hulp vragen, voelen zich niet altijd serieus genomen. Alleen dit al zorgt voor stress. Dit is stress die niet nodig zou moeten zijn.

Het bagatelliseren van klachten is nooit goed. Het veroorzaakt extra leed en de patiënt krijgt niet de hulp die hij of zij nodig heeft, zodat ze beter kunnen omgaan met rusteloze benen. Als deze gang van zaken voortkomt uit onvermogen of een gebrek aan kennis is het extra schrijnend.

Stress bij vertellen over rusteloze benen

Het is mij ook opgevallen dat je weinig hoort praten over RLS. Eigenlijk is dat vreemd, want de klacht komt best vaak voor. Tussen de 5 en 10 procent van de bevolking heeft in lichtere of ernstigere vorm te maken met rusteloze benen. Misschien praten mensen er niet zo gemakkelijk over, omdat ze bang zijn dat ze als een zeurpiet zullen worden gezien.

Zelf vertel ik ook niet zo gemakkelijk over mijn restless legs. Ik denk echter dat het prettiger zou zijn om dit wel te doen. Iedereen wil toch zo nu en dan zijn of haar hart kunnen luchten, zeker over zoiets wat op dagelijkse basis zo ingrijpend is als RLS. Delen doet een mens goed.

Eigenlijk zou het dus misschien beter zijn om iemand in je omgeving kiezen die je in vertrouwen neemt. De persoon in kwestie leert jou beter kennen en komt meteen meer te weten over deze vervelende, voor het grote publiek toch nog vrij onbekende aandoening. Het helpt jou beter omgaan met rusteloze benen. Een win-winsituatie zou ik zeggen.

Ergens is het ook wel begrijpelijk dat mensen niet altijd zoveel willen loslaten over RLS. Je wilt toch liever niet gezien worden als iemand met wie iets aan de hand is. Een oordeel is zomaar geveld. Mensen gaan je hierdoor misschien anders behandelen of je krijgt problemen op je werk. Je rusteloze benen maken je kwetsbaar.

Stress door RLS zelf

RLS levert stress op. Als je keer op keer ’s nachts uit je slaap gehouden wordt door dat rotgevoel in je benen, is het niet meer dan menselijk dat je het hier moeilijk mee hebt. Door gebrek aan slaap ben je bovendien ook nog eens minder weerbaar.

Stress uit zich onder andere fysiek. Je lichaam raakt gespannen. Je hartslag gaat omhoog. Stress zorgt er ook voor dat je gaat piekeren. Je maakt je zorgen of je bijvoorbeeld ooit weer een normale nachtrust zult hebben. Geestelijke stress dus. Als dit soort zorgen ’s nachts door je hoofd spoken, wordt het alleen nog maar lastiger om in slaap te vallen.

Zelf begon ik op een gegeven moment echt op te zien tegen gaan slapen. Het deel van het etmaal waar je juist tot rust zou moeten komen, was voor mij door RLS behoorlijk ingewikkeld geworden.

Vaak moest ik er vanwege onrustige benen wel een keer of vijf per nacht uit. Het gevoel in mijn kuiten was dan niet te harden. Tot een echt diepe slaap kwam ik door deze onderbrekingen niet meer. Het was een vraag hoe ik beter zou kunnen omgaan met rusteloze benen.

Ik heb tot een aantal jaren geleden overigens altijd prima kunnen slapen. Heerlijk vond ik het om me over te geven aan een goede, uitgebreide nachtrust. Als je dit gewend bent, kun je je bijna niet voorstellen hoe het is wanneer slapen niet meer zo vanzelfsprekend is. Ik had daar eigenlijk, net als veel anderen, nooit bij stilgestaan.

Angst en depressie

Stress die te hevig wordt of te lang duurt, kan uitdraaien op angst of depressie. De een zal hier vatbaarder voor zijn dan de ander. Als dit gebeurt, ben je misschien gebaat bij therapie. Ik las pas dat secundaire RLS vaak samen gaat met psychische klachten. Dat wist ik niet. Bij secundaire RLS komen symptomen voort uit iets anders: uit een andere aandoening of uit een tekort.

De aanpak van rusteloze benen bij dergelijke patiënten zal moeten worden toegespitst op zowel de lichamelijke als de psychische symptomen. Een multidisciplinaire aanpak dus om beter te kunnen omgaan met rusteloze benen.

Hoe langer iemand last heeft van onrustige benen, hoe vermoeider hij of zij wordt. Hoe vermoeider iemand wordt, hoe kwetsbaarder om naast de rusteloze benen ook geestelijke klachten te ontwikkelen. Het lijkt mij wijs om daarom niet te lang te wachten met actie ondernemen of aan de bel te trekken.

Copingstrategieën

Het rusteloze benen syndroom is een chronische aandoening. Dit houdt in dat je er langdurig last van blijft houden. RLS is ook een progressieve aandoening. Dat betekent dat de symptomen in de loop van de tijd erger worden. Geen prettig vooruitzicht.

Ik denk echter dat je niet machteloos staat. In praktische zin zijn er absoluut dingen die je kunt doen of – in sommige gevallen – kunt laten. Dat zorgt er in elk geval voor dat je het leed niet groter maakt dan het hoeft te zijn.

Hier wil ik vooral ook graag benadrukken welke mogelijkheden je op mentaal gebied hebt, zodat je beter kunt omgaan met rusteloze benen. Het maakt namelijk alle verschil hoe je ten opzichte van je klachten staat. Daar ben ik van overtuigd.

Voor mijzelf betekent dit onder andere dat ik altijd mijn best doe om optimistisch te blijven. Het houdt ook in dat ik zo goed mogelijk omga met mijn onrustige benen. Ik verzet me er niet tegen, maar probeer me zoveel ik kan binnen de situatie te ontspannen. Als ik op sommige dagen extra moe ben dan pas ik mijn dag erop aan. Ik zal niet beweren dat het altijd gemakkelijk is.

Framing

Ik geloof dat het een levenskunst is, om je niet te laten leiden door maalstromen van negatieve gedachten. Als ik me al ergens tegen verzet dan is het wel daartegen. In de loop der jaren heb ik echter gemerkt dat bijvoorbeeld door consequente positieve framing mijn leven een stuk leefbaarder wordt. Framing betekent voor mij overigens niet dat ik me afsluit voor wat moeilijk is. Ik aanvaard dat ik met moeilijkheden te maken heb en maak er vervolgens het beste van.

Misschien lukt het je niet meteen om dit zelf ook toe te passen. Er zijn natuurlijk mogelijkheden om dit met een beetje hulp van buitenaf in gang te zetten. Je kunt eens gaan praten met iemand die verstand heeft van mentale processen. Ik denk aan een psycholoog of iemand die op dit gebied coaching aanbiedt. Voor je ontspanning en het beter leren kennen van lichaam & geest kun je overwegen yoga of ontspanningsoefeningen te gaan doen.

RLS is een aandoening waar je mogelijk vele jaren mee te maken houdt. Het loont daarom de moeite om tijd te investeren in hoe je hier het beste mee om kunt gaan. Doe het op eigen kracht of zoek hulp.