
Goed slapen is nooit meer vanzelfsprekend als je te maken krijgt met rusteloze benen. Uit ervaring weet ik dat je, vooral in de periodes dat het erg beroerd gaat, wel van alles wilt uitproberen. Heb jij weleens gedacht aan melatonine in dit verband?
Iemand in mijn omgeving raadde me onlangs aan om dit te proberen. Ik had er al eens over gelezen. Wat ik hier echter van had onthouden, was dat je niet zomaar melatonine moet gaan slikken. Anderzijds was ik ook wel nieuwsgierig of het iets voor me zou doen.
Ik besloot in eerste instantie een week lang elke avond een tabletje te nemen. Persoon in kwestie had me namelijk twee doosjes met tabletjes gegeven. Dat maakte het wel heel gemakkelijk om te organiseren. Na die week heb ik een week niet genomen, om daarna nog een keer een week te testen.
In dit blog vertel ik wat meer over mijn ervaring en ga ik wat dieper in op wat melatonine is. Ik behandel de volgende vragen:
- Wat is melatonine?
- Welke werking heeft een supplement met melatonine?
- Wat is mijn persoonlijke ervaring?
Wat is melatonine
Melatonine is een hormoon en valt net als dopamine onder de groep neurotransmitters. Het hormoon wordt in de pijnappelklier geproduceerd uit serotonine. Serotonine is ook een neurotransmitter. Melatonine en serotonine hebben beide invloed op het slaap-waakritme.
De productie van melatonine hangt samen met de blootstelling van ogen aan (blauw) licht. Als die blootstelling groot is, wordt de productie van melatonine kleiner. Als er minder blootstelling aan licht is, neemt de productie toe. Het lichaam bereidt zich dan voor op de nachtrust.
Door een in verhouding grotere hoeveelheid melatonine in je systeem ga je je slaperig voelen en val je sneller in slaap. Tegen de ochtend neemt de productie van melatonine af en wordt je weer wakker.
Verstoring in de aanmaak kan zorgen voor een verstoring in je bioritme. Dit kan leiden tot inslaapproblemen en ten koste gaan van de slaapkwaliteit. Dergelijke verstoringen treden op bij een jetlag of bij het systematisch draaien van nachtdiensten.

Melatonine als supplement
Melatonine is in lagere doseringen (<0,3mg) vrij verkrijgbaar bij de drogist, als voedingssupplement. Je hebt er geen recept van de dokter voor nodig. Dit nodigt uit om zelf te gaan experimenteren.
Het middel is op de markt gekomen als supplement en niet als medicijn. Om die reden zijn melatoninesupplementen nooit uitgebreid getest op bijwerkingen of op effecten voor de langere termijn. Het supplement is ontwikkeld om verstoringen van het bioritme te corrigeren. Het is niet bedoeld om chronisch in te nemen als slaapmiddel. Met dit doel worden ze echter wel vaak gebruikt.
Artsen zijn hier bezorgd over en adviseren om liever eerst iets te doen aan omstandigheden om beter te slapen. Proberen op natuurlijke wijze de biologische klok weer in het gareel te krijgen verdient volgens hen de voorkeur. Aan zelf experimenteren zitten namelijk ook risico’s. Je kunt bijvoorbeeld voor een te hoge dosering kiezen. Het maakt bovendien uit op welk tijdstip je het tabletje inneemt. Het verschilt per persoon wat het ‘juiste’ tijdstip is. Door middel van een speekseltest is zo’n individueel tijdstip vast te stellen.
Bij verkeerd gebruik raakt het bioritme verder van slag. Je kunt bovendien slaapproblemen krijgen of klachten als hoofdpijn en slaperigheid overdag. Het moge duidelijk zijn dat het supplement in dat geval averechts werkt. Raadpleeg daarom eerst een arts voordat je zelf gaat dokteren.

Persoonlijke ervaring
Mijn eerste ervaring met het slikken van extra melatonine leek best positief. Ik had de indruk dat ik gemakkelijker weer insliep als ik ’s nachts wakker was geworden van mijn rusteloze benen. Ik hield er vanaf het begin van mijn experiment rekening mee dat mijn positieve eerste ervaring te maken zou kunnen hebben met suggestie. Hierover had ik namelijk ook van tevoren gelezen.
Bij een test onder een groep mensen had de helft van de testgroep een bepaalde periode melatonine geslikt. De andere helft kreeg een placebo. Opmerkelijk was dat ook bij de mensen die een placebo kregen een positief effect werd waargenomen. De verklaring die hiervoor werd gegeven, was dat dit een gevolg was van suggestie. Bij de suggestie van een positief effect maken je hersenen stoffen aan die op zichzelf al zorgen voor een gunstig effect. Aldus deze studie. Dat vind ik een opvallende uitkomst. Ik heb er eerlijk gezegd geen moeite mee als je hierdoor beter slaapt.

Een mogelijk nadeel is denk ik wel dat je verslaafd kunt raken aan het nemen van extra melatonine. Die verslaving kan volgens mij heel fysiek zijn. In mijn omgeving ken ik iemand die steeds meer melatonine nodig had voordat het nog hielp.
Ik ben natuurlijk geen arts, maar het lijkt erop dat bij haar sprake was van fysieke gewenning. Geestelijk kun je denk ik ook verslaafd raken. In de korte tijd dat ik melatonine getest heb, merkte ik al dat ik het best lastig vond om er weer mee op te houden. Zou ik nu, zonder pilletje, moeilijker in slaap vallen?
Mijn voorlopige conclusie is dat je niet zomaar melatonine moet gaan slikken. Het is aanlokkelijk om dit wel te doen, zeker als je te maken hebt met een aandoening als rusteloze benen. Chronisch slecht slapen is namelijk buitengewoon vervelend. Soms wil je daarom wel van alles doen om misschien weer eens een goede nachtrust te hebben. Het is echter onverstandig om zomaar naar middelen te grijpen die mogelijk zelfs averechts werken.
Hello Sylvia. I’m Scott. Thank you for your efforts. I’m wondering a marijuana and its possible benefit for RLS. You are in The Netherlands, and I’ve heard marijuana is not illegal there, at least not in Amsterdam. Has there been any experimenting done do you know?
Hi Scott, thank you for your question. Opioids are sometimes used by people with RLS. I recently read about someone who tried methadon, with success. Canabis is also used by some. The downside of such substances is of course that they are addictive.