Koelmat voor Rusteloze Benen

Een tijdje geleden kreeg ik een koelmat cadeau. De mat zat in een kartonnen verpakking met een huisdier op de voorzijde. Honden hebben baat bij zo’n koelmat als ze in de zomermaanden oververhit raken. Ze kunnen hun lichaamswarmte dan niet kwijt. Als je last hebt van rusteloze benen is dit ook iets om uit te proberen. Het stond tenminste al een tijdje op mijn verlanglijstje.

Zoals gezegd had ik de mazzel dat ik er één kreeg. De gever in kwestie vindt het leuk om mij af en toe zoiets toe te stoppen. Hij weet namelijk hoe ingrijpend het is om elke nacht niet lekker door te slapen. Het is overigens niet alleen het wakker worden zelf, maar vooral ook het pijnlijke, zeurende ongemak. Je kunt je niet zoals veel andere mensen gewoon weer omdraaien en verder slapen.

Vroeger had ik altijd koude voeten. ’s Nachts in bed had ik daarom meestal sokken aan. Toen ik een aantal jaren geleden steeds meer symptomen kreeg van RLS, merkte ik echter dat mijn voeten begin van de avond juist warmer werden. In bed werd dit proces alleen nog maar extra versterkt. Dit was voor mij een totaal nieuwe ervaring.

Koelmat onder de kuiten

Sinds ik de koelmat heb, gebruik ik deze ’s nachts regelmatig. Als ik wakker ben geworden met onrustige benen, doe ik eerst wat rekoefeningen en yoga. Terug in bed leg ik vervolgens de koelmat onder mijn kuiten. Eerst ga ik op mijn ene zij liggen en dan, even later, op de andere. Beide kuiten worden zo gekoeld. Geloof me maar dat dit voor warme, branderige benen heel aangenaam is.

Het is iets in het materiaal van de koelmat dat ervoor zorgt dat de kou geactiveerd wordt. Dit gebeurt door de druk van het lichaamsgewicht. In de mat zit een soort zelfkoelende gel. Bij mij helpt de kou tegen de hitte in mijn kuiten (en voeten). Na er een poosje op gelegen te hebben, leg ik de mat op de grond naast mijn bed. De gel kan zich dan herstellen voor een volgende ronde.

Als je nog nooit last hebt gehad van rusteloze benen, is het moeilijk voor te stellen wat een weldaad het is om je benen op deze manier af te kunnen koelen. Ik heb trouwens ook van lotgenoten begrepen dat niet iedereen met RLS zulke warme benen en voeten krijgt.

Het is voor mij voorlopig nog een mysterie waar de hitte vandaan komt. Het zou iets kunnen zijn dat ook bij de overgang past. Restless legs en de overgang gaan nog weleens samen. Dit is vermoedelijk zo’n kwestie van kip en ei. Je komt er nooit achter wat nu precies waardoor komt.

Betere nachtrust

Bij huisdieren wordt de koelmat vaak gebruikt tijdens de zomermaanden. De dieren krijgen het overdag te warm bij hogere temperaturen. Ze kunnen hun hitte niet kwijt, zeker niet als ze ook nog eens fysiek actief zijn.

In het geval van rusteloze benen treedt de onaangename hitte niet overdag maar ’s nachts op en juist wanneer je niet actief bent. Slapen doe je echter beter als je lichaam en de omgevingstemperatuur wat koeler zijn.

Ik ben in het najaar begonnen de koelmat te gebruiken. Voor mij was het in dat seizoen nog steeds nodig om af te koelen, evenals tijdens de winter. Tijdens de volgende zomer zal het, denk ik, wel heel aangenaam zijn om een koelmat te gebruiken. Ik heb er baat bij en val na een koelsessie echt gemakkelijker weer in slaap.

Dit attribuut komt overigens voor mij in een rijtje van dingen die ik doe om de symptomen van RLS te verminderen. Om te beginnen leef ik heel uitgebalanceerd, met genoeg tijd voor rust en zo min mogelijk (overbodige) stress. Ter ondersteuning eet ik gezond en slik ik onder andere magnesium, extra ijzer en vitamine B12. Twee keer per dag doe ik ook nog rekoefeningen en yoga. Ik denk dat ik zo’n beetje alles doe wat ik redelijkerwijs – zonder medicatie – zelf kan doen.

Interessant vond ik het toen ik kortgeleden las dat blootstelling aan kou zorgt voor de aanmaak van de neurotransmitter endorfine. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan koud douchen of aan het gebruik van een koelmat. Endorfine bevordert ook de afgifte van serotonine en jawel: dopamine. Over de link tussen dopamine en rusteloze benen schreef ik al eerder een blog.

Zou het gebruik van een koelmat (of andere vormen van blootstelling aan kou) helpen om de aanmaak van dopamine te verbeteren? Ik vind het op zijn minst een intrigerende gedachte voor mensen met RLS. Het lijkt me bovendien voor de medische wetenschap iets om verder te onderzoeken.