Is RLS een Vorm van SOLK?

Iemand uit mijn naaste omgeving vertelde me dat hij een boek over SOLK had gekocht. Ik wist toen niet precies wat dat was. Voor hem was het ook vrij nieuw. Zijn haptonoom had hem aangeraden er wat meer over te lezen.

SOLK heeft te maken met lichamelijke klachten waarvoor niet echt een oorzaak wordt gevonden. Voor de persoon die ermee te maken heeft, zijn dit natuurlijk zeer reële klachten. Een arts kan er echter niet zo gemakkelijk een diagnose bij stellen, laat staan de klachten met een specifieke medicatie behandelen. Ik vond het meteen een interessant onderwerp en wilde het boek ook wel lezen. Het leek me daarbij vooral interessant om te kijken of rusteloze benen misschien een soort SOLK zijn.

Artsen vinden het immers vaak best lastig om onrustige benen precies te duiden. De symptomen van RLS worden ook niet altijd voldoende serieus genomen. Misschien gaat een arts soms zelfs zover om te opperen dat het ‘tussen de oren’ zit. Persoonlijk vind ik dat een vreemde manier van benaderen. Al zou een fysieke klacht ‘slechts’ voortkomen uit geestelijke problematiek (zoals bijvoorbeeld stress) dan moet je het mijns inziens net zo serieus nemen. Het is namelijk niet minder echt voor degene die ermee te maken heeft.

Als je al meer van mijn blogs hebt gelezen, ken je inmiddels mijn aanpak. Ik behandel, in lijn hiermee, de volgende vragen in dit blog:

  1. Wat is SOLK?
  2. Zijn rusteloze benen een vorm van SOLK?

Wat is SOLK

SOLK staat voor Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Het gaat hier om lichamelijke klachten waarvoor geen medische oorzaak wordt gevonden. De klachten duren langer dan een paar weken, gaan niet vanzelf over en worden vaak zelfs erger in de loop van de tijd. Bij sommige mensen breiden de klachten zich uit naar meer lichaamsdelen. Andere namen voor SOLK zijn functionele klachten, aanhoudende lichamelijke klachten, psychosomatische klachten of lichamelijk onbegrepen klachten.

Het lijkt erop dat er een verband is tussen SOLK en stress. Er is sprake van een wisselwerking tussen geestelijke stress en lichamelijke klachten. Het is niet altijd duidelijk of er eerst een lichamelijk klacht was of eerst geestelijke stress. De wisselwerking mondt hoe dan ook uit in een soort vicieuze cirkel.

De stress zorgt voor (extra) fysieke klachten en de fysieke klachten zorgen voor nog grotere stress. Het systeem raakt overprikkeld. De vergrote gevoeligheid voor prikkels die in dit proces ontstaat, wordt wel centrale sensitisatie genoemd. Voor degene met zulke klachten ontstaat een frustrerende situatie. Er wordt door artsen en specialisten geen oorzaak gevonden. Soms wordt er wel een lichamelijke oorzaak gevonden, maar is het onduidelijk waarom de pijn zo hevig is of zo lang blijft voortduren. De persoon in kwestie houdt klachten waar geen oplossing voor lijkt te zijn.

De gevolgen voor het dagelijkse leven zijn groot, omdat hij of zij zich tot veel minder in staat voelt dan voorheen. SOLK komt vaak voor. Zowel bij de huisarts als bij medisch specialisten wordt bij iets minder dan de helft van de patiënten geen oorzaak gevonden.

Psychosomatisch

Het geven van een naam aan klachten is vaak een eerste stap in de richting van een oplossing. Medische erkenning van onverklaarbare klachten helpt iemand in de zin dat hij of zij de klachten niet verzint.

Het is al erg genoeg dat je je langdurig beroerd voelt. Je moet dan ook nog eens opboksen tegen het idee dat wat je hebt ‘niet bestaat’. Ik denk dat de waarde van erkenning van klachten niet te overschatten is.

Een gecombineerde aanpak van lichamelijke en geestelijke klachten lijkt bij SOLK het beste uit te pakken. Het gaat hier om het herstellen van een verstoorde balans. De geest is langdurig overprikkeld geraakt. Het lichaam is in een situatie geraakt van chronische pijn.

Lichaam en geest verdienen allebei extra aandacht & hulpmiddelen om te herstellen en om niet opnieuw in een dergelijke situatie te belanden. Bij de lichamelijke aanpak kun je denken aan ontspanningsoefeningen, mindfulness en yoga. Geestelijk gezien zijn er mogelijkheden als gesprekstherapie en cognitieve gedragstherapie. Met behulp hiervan krijgt iemand weer meer regie over het eigen leven.

Voorbeelden van SOLK

Er zijn verschillende aandoeningen die onder de noemer SOLK vallen. Iemand kan er meerdere tegelijk hebben. Voorbeelden van SOLK zijn:

  • Spanningshoofdpijn
  • Concentratie- en geheugenproblemen
  • Aanhoudende vermoeidheid (zoals bij ME/CVS)
  • Slaapproblemen
  • Gewrichtspijn
  • Spanningsklachten in nek en rug
  • Fibromyalgie
  • Buikklachten (zoals Prikkelbare Darm Syndroom of Premenstrueel Syndroom)
  • Druk op de borst, hartkloppingen en benauwdheid
  • Duizeligheid en evenwichtsproblemen
  • Verminderde weerstand

Om SOLK vast te stellen doet een arts eerst lichamelijk onderzoek om lichamelijke oorzaken uit te sluiten. Daarna wordt de klacht geëvalueerd op basis van vijf dimensies. De vijf dimensies zijn: somatisch, cognitief, emotioneel, gedrag en sociaal. Op grond van wat daar uitkomt, wordt een behandelplan opgesteld.

Er kan bijvoorbeeld een genetische kwetsbaarheid zijn of een kwetsbaarheid door omstandigheden thuis in heden of verleden. Iemand kan fysiek al te maken hebben met een andere ziekte en is daardoor minder weerbaar. Een ingrijpende gebeurtenis als een operatie of een burn-out kan ook SOLK uitlokken.

Als er eenmaal sprake is van SOLK is het vaak een combinatie van factoren die de klachten in stand houdt. Ongerustheid over aanhoudende klachten (stress, angst, depressie) en conditieverlies spelen daarin o.a. een rol.

Is RLS een vorm van SOLK

In het lijstje van voorbeelden van SOLK wordt RLS niet genoemd. Ik zie echter wel duidelijke overeenkomsten. Bij onrustige benen wordt ook vaak geen fysieke oorzaak gevonden. Er is geen genezing hiervoor en uit ervaring weet ik dat het veel uitmaakt hoe je met je klachten omgaat. Niet zelden gaan rusteloze benen samen met stress, angst of depressie die op hun beurt de symptomen weer verergeren.

Voor restless legs zijn wel medicijnen die in ernstige gevallen door artsen worden voorgeschreven. Sommige daarvan zijn gebaseerd op de werking van dopamine. Andere zijn opiaten, slaapmiddelen en medicijnen voor de behandeling van epilepsie en zenuwpijn. Deze medicijnen helpen echter alleen om de symptomen te verminderen. Ze zorgen niet voor genezing.

Persoonlijk denk ik dat de gecombineerde aanpak van SOLK ook heel nuttig zou kunnen zijn voor mensen met onrustige benen. Een gecombineerde aanpak van lichamelijke en geestelijke factoren helpt bij het vinden van een betere balans in het dagelijkse leven. Een sterke vermindering van de klachten lijkt me hiermee zeker niet onmogelijk. Het zou goed zijn als de medische wereld de mogelijkheden hiervan nader onderzoekt.

3 gedachten over “Is RLS een Vorm van SOLK?”

  1. Ja dat denk ik wel.
    Ik weet in ieder geval zeker uit eigen ervaring dat RLS verminderd is nadat ik geleerd heb om mijn stresssysteem te kalmeren.

    Beantwoorden
  2. Hi Scott, thank you for your comment. Yes, MUS (or SOLK in Dutch) is a concept developed in Western medicine. I agree with you that this is a specific (and sometimes limited) approach. The good thing about this one is that it is multidisciplinary. It is at least a start of seeing unexplained symptoms as something caused by different aspects in the human system.

    Beantwoorden
  3. Hi Sylvia. When you MUS you are referring I think to unexplained within the parameters of Western medicine. No? By which I mean Traditional Chinese Medicine would take a totally different approach, not looking, as does the Western practice, for a particular physical or mental cause for an illness, but at an entire matrix of connections—blood, air, water, etc., thus obviating the need for an exact diagnosis and focus of treatment, since the entire “ecosystem” of a person is treated.

    Beantwoorden

Plaats een reactie