Heb jij een Vorm van Secundaire RLS?

Toen ik net begonnen was met het schrijven van blogs over rusteloze benen, schreef ik over primaire en secundaire RLS. Bij primaire RLS ontstaan de rusteloze benen uit zichzelf. De aandoening is vaak erfelijk. Bij secundaire RLS is in sommige gevallen sprake van een tekort aan iets, bijvoorbeeld ijzer. In andere gevallen gaan rusteloze benen samen of zijn het gevolg van een andere aandoening.

In dit blog geef ik een overzicht van de situaties en aandoeningen waarin iemand secundaire RLS heeft. Ik bespreek een aantal mogelijke tekorten. Daarna ga ik in op andere aandoeningen die mogelijk voorafgaan aan RLS.

IJzertekort

De exacte oorzaak van rusteloze benen is nog steeds onbekend. Er bestaat echter een behoorlijke consensus over het feit dat tekort aan ijzer vaak een rol speelt bij het ontstaan van secundaire RLS.

Bloedonderzoek is de manier om erachter te komen of sprake van is van een dergelijk tekort. Het gaat dan om de waarde van ferritine. Deze waarde zou bij mensen met RLS niet lager dan 50 moeten zijn. Ik heb wel van lotgenoten gehoord dat volgens hun neuroloog een waarde van tegen de 100 het beste is. Hoe het ook zij, het is verstandig om het eerst te laten onderzoeken voordat je zelf zomaar een ijzersupplement gaat slikken. Een teveel aan ijzer is namelijk schadelijk en zelfs gevaarlijk.

Afgezien van een ijzertekort kunnen ook andere tekorten meespelen bij het ontstaan van rusteloze benen.  Voorbeelden hiervan zijn magnesium, vitamine B12, foliumzuur en vitamine D. Vraag bij twijfel altijd advies aan een arts of een andere deskundige op het gebied van voeding of gezondheid. Zelf heb ik positieve ervaringen met de orthomoleculaire geneeskunde.

Neuropathie

De klachten van neuropathie en rusteloze benen lijken op elkaar. De aandoeningen worden nog weleens met elkaar verward. Ook komen ze soms tegelijkertijd bij dezelfde persoon voor. Van verschillende lotgenoten weet ik dat ze naast RLS ook de diagnose neuropathie hebben.

Mijn moeder heeft al jaren last van onrustige benen. Toen zij hiermee een paar jaar geleden naar de neuroloog ging werd echter alleen de diagnose neuropathie gesteld. Dat verbaasde me een beetje.

Mijn verbazing werd nog groter toen de neuroloog haar antidepressiva voorschreef. Ze kreeg een recept voor seroxat. Dit middel is een SSRI. Dat houdt kortgezegd in dat het middel de balans van serotonine in het lichaam reguleert. Van SSRI’s is bekend dat ze als bijwerking rusteloze benen kunnen hebben. Zou deze neuroloog hier niet van op de hoogte zijn?

Secundaire RLS bij fibromyalgie

Mensen met fibromyalgie hebben ook vaak last van rusteloze benen. In dit geval lijken me de rusteloze benen echt een geval van secundaire RLS. Ik weet van een aantal lotgenoten dat ze fibromyalgie hebben.

Ik ken ook iemand van wie ik eerst wist dat ze fibromyalgie had en er later achter kwam dat ze ook te maken heeft met onrustige benen. Deze dame vertelde eens dat ze twee keer per dag 400 milligram magnesium slikt om de klachten van de RLS tegen te gaan. Met een heel goed resultaat. Dit lijkt me echter een enorme hoeveelheid.

Magnesium werkt laxerend. Mijn darmen raken bij 400 milligram per dag al van streek, laat staan het dubbele daarvan. Dame in kwestie liet destijds ook weten dat ze het prikkelbare darm syndroom heeft. Ik betwijfel in dit verband of dat toeval is.

Reuma

Reuma kan eveneens een aanleiding zijn om een vorm van secundaire RLS te ontwikkelen. Zelf kreeg ik een paar jaar voordat mijn rusteloze benen ernstig werden te maken met artrose. Ik was toen rond de veertig.

De klachten van artrose hangen bij mij sterk samen met het weer. Tijdens de winter heb ik het meest last. In voorjaar en herfst komen mijn klachten minder frequent voor. In de zomer ben ik klachtenvrij.

Ik denk dat er niet echt een verband is tussen mijn artrose en de rusteloze benen. Mijn vermoeden is dat reumatische klachten met RLS samen kunnen gaan, maar dat dit niet altijd het geval is. Zeker weten doe ik het niet.

Secundaire RLS en de ziekte van Parkinson

Bij de ziekte van Parkinson is, net als bij rusteloze benen, een verstoring in de aanmaak van dopamine aan de orde. Mensen met Parkinson hebben naast hun andere klachten relatief vaak ook last van onrustige benen. Andersom is het verband er niet zozeer. Dus als je RLS hebt, loop je in verhouding niet een grotere kans om Parkinson te ontwikkelen.

Ik herinner me een bezorgde lotgenoot, die vroeg of ze zich nu zorgen moest gaan maken dat ze misschien ook Parkinson zou krijgen. Zoals gezegd: het kan, maar je hebt hier evenveel kans op als iemand die geen RLS heeft.

Qua medicatie krijgen Parkinson patiënten vaak dezelfde medicijnen voorgeschreven als mensen met rusteloze benen. Sterker nog, de medicijnen voor RLS zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor de ziekte van Parkinson. Bij rusteloze benen krijg je deze in een lagere dosering dan bij Parkinson. Ik heb het hier over dopamine agonisten. Deze houden het lichaam een beetje voor de gek door de werking van dopamine na te bootsen. Kennelijk werkt dat. Eigenlijk heel wonderlijk.

Schildklier en secundaire RLS

Een lotgenote vertelde een poosje geleden dat ze last van onrustige benen heeft gekregen na een schildklierbehandeling. Een duidelijk geval van secundaire RLS. Bij haar was sprake van een te snel werkende schildklier. De behandeling die zij kreeg, was met radioactief jodium. Tijdens zo’n behandeling wordt een deel van de te snel werkende schildklierhormonen vernietigd. Behoorlijk heftig, lijkt me.

Het lijkt mij sowieso vrij ingrijpend als je naast een op zichzelf al ernstige aandoening ook nog eens RLS ontwikkelt. Wat betreft schildklieraandoeningen waarbij mensen secundaire RLS krijgen, lees ik vaker over een te traag werkende dan over een overactieve schildklier. Mogelijk is er een verband tussen een traag werkende schildklier en de opname van ijzer en vitamine B12. Meer onderzoek is nodig.

Nieren

Nieraandoeningen die in een vergevorderd stadium zitten, brengen nog weleens secundaire RLS met zich mee. Nierschade zorgt voor een laag ijzergehalte. Dat zou het achterliggende probleem van de onrustige benen kunnen zijn.

Medicijnen voor nierschade of nierfalen gaan niet goed samen met medicijnen voor rusteloze benen. Mogelijk helpt extra vaak dialyseren om klachten van RLS te verminderen.

Hart- en vaatziekten

In lijstjes van ziektes en aandoeningen die kunnen zorgen voor een vorm van secundaire RLS staan vaak hart- en vaatziekten. Ik denk dan meteen ook aan etalagebenen. Dat is een vaatziekte. Etalagebenen en rusteloze benen worden nog weleens door elkaar gehaald. Het zijn echter verschillende aandoeningen. Voor zover ik weet, komen etalagebenen en rusteloze benen niet per se vaak tegelijk bij iemand voor.

Iets anders is dat RLS mogelijk een grotere kans geeft op hart- en vaatziekten. In dat geval zou het verband andersom zijn. In mijn blog over hart- en vaatziekten schreef ik al dat mijn voorlopig eindconclusie hier is dat er mogelijk een wisselwerking is tussen RLS en hart- en vaatziekten.