Iron deficiency is thought to be one of the causes of secondary RLS. Secondary RLS is when the troubled legs are the result of a complication of a certain condition or the result of a health-related factor, such as iron deficiency.
In this blog I want to take a closer look at this:
- What is iron?
- What are the consequences of an iron deficiency and what are the risk groups?
- Which foods contain iron?
- Is iron measurable in blood tests and which iron supplements are there?
What is iron
Iron, like magnesium, is a mineral and one of the essential trace elements. It is not produced by the body itself and must therefore be obtained from food. Iron occurs in food in two forms:
- As heme iron
- As a non-heme iron
Heme iron is better absorbed by the body and is only found in animal products. Non-heme iron is found in both animal and vegetable products.
Vitamin C ensures that non-heme iron is better absorbed. Grains, legumes, coffee and tea actually hinder the absorption of non-heme iron. Products with calcium (such as dairy) are unfavorable for the absorption of both heme iron and non-heme iron.
Iron is important for the formation of hemoglobin. This is part of red blood cells. Red blood cells carry oxygen around the body. You also need iron to produce energy in body cells. Iron contributes to the normal functioning of the immune system and is indispensable for the production of neurotransmitters such as dopamine and serotonin.
The human body contains an average of 4 to 5 grams of iron. It occurs in the body with a variety of auxiliary agents, including:
- Ferritin
- Transferrin
Ferritin is a protein and is mainly used for the storage of iron in the liver, spleen, bone marrow and muscles. Transferrin transports iron through the blood and plays a role in the defense system against infections.
Iron deficiency
Vegetarians and vegans mainly consume non-heme iron and must therefore pay extra attention, to ensure they get enough iron. Girls and women of childbearing age who are still menstruating, as well as pregnant and breastfeeding women are also more likely to have iron deficiency. Growing children, the elderly, people with intestinal complaints and (intensive) athletes are also referred to as risk groups.
Signs of possible iron deficiency are:
- Fatigue
- Pale skin
- Hair loss and brittle nails
- Out of breath quickly
- Anemia
- Restless legs
The Nutrition Center indicates that the chance of an iron deficiency with a balanced diet is not that great. However, an organization such as Orthokennis Foundation (from Orthomolecular Medicine) is of the opinion that an iron deficiency does occur regularly.
What food contains iron
Heme iron is only found in animal products such as meat and fish. Beef and lamb contain relatively more heme iron than other animal foods.
Non-heme iron is found in both animal and vegetable food. Egg and meat substitutes contain only non-heme iron. Examples of foods with non-heme iron are:
- Whole-wheat products
- Legumes
- Nuts
- Leafy vegetables and beets
- Dried fruit
Not everyone needs the same amount of iron per day. Women of childbearing age need more than men because of their monthly blood loss. In pregnant women and in nursing mothers, the daily requirement is even higher. From the menopause, there is generally no longer a difference between men and women in terms of iron requirements.
About 25% of heme iron is absorbed by the body. With non-heme iron this is about 10%. Vegetarians and vegans have to eat relatively more to get the same amount of iron.
Blood tests and supplements
If you are dealing with restless legs, you can have your iron measured by blood tests at the doctor. You may benefit from taking extra iron. There are different levels of iron that can be measured during a blood test.
For restless legs it is the ferritin content that matters. The ferritin level in the blood is a good measure of the total iron supply in the body. Studies have shown that people with restless legs benefit from a higher level than a doctor normally takes. The doctor will normally assume a level that should not be below 20 mcg/l. In people with restless legs, the level should not be below 50 mcg/l. If that is the case, an iron supplement may be a beneficial measure.
Iron preparations are available in tablets and dietary supplements in the form of powder, capsules, drops. Some are for sale at the drugstore, others you can get – with or without prescription – at the pharmacy. Don’t be your own doctor, but have your blood tested first. You can also get too much iron. This can be detrimental to your health.
How long the iron preparations have to be taken depends on how big the shortage is and how much iron the body needs. Iron is best absorbed on an empty stomach. Normally it takes 40 to 50 days for the reserves to be replenished. Possible side effects are stomach pain or constipation.
Have you ever had your iron level measured?
Op een brits forum heb ik gelezen dat het gehalte ijzer boven de 100 moet zitten.
https://healthunlocked.com/rlsuk
Mijn ferrine was 45 en transferrine was onder de ondergrens. Ik heb de huisarts nu om ijzer gevraagd.
Als transferrine laag is, houdt dat dan in dat er te weinig ijzer wordt getransporteerd, ongeacht de hoogte van transferrine? Je bent geen arts, maar ik vroeg het me even af 🙂
Hoi Kim,
De geleerden lijken het niet helemaal eens over de precieze gewenste waarde van ferritine bij mensen met rusteloze benen. Dat die waarde hoger moet zijn dan de 20 die nu nog vaak wordt aangehouden door huisartsen lijkt wel duidelijk. Hoe de exacte interactie tussen ferritine en transferrine is, weet ik niet. Misschien geldt in dit hele verhaal dat het allemaal sowieso niet precies te generaliseren is, omdat er in je lijf altijd meer factoren zijn die meespelen.
Dank je wel voor je vraag, Marjan. Ik ben niet de expert op dit gebied. Voor zover ik weet wordt via gewone bloedafname de waarde van ferritine bepaald als je een verwijzing van de huisarts hebt. Ik kan me zo voorstellen dat als er andere vormen van meten zijn dat die op aanwijzing van de neuroloog plaatsvinden. Het lijkt me daarom wijs om een neuroloog te raadplegen als je met vragen blijft zitten.
Hoy Sylvia,
Nav art. In NW 2-2018, blz 16 en NW 1-2021, blz 12, blijf ik toch met de volgende vraag zitten: ik begrijp, dat ijzergebrek in de hersenen bestaat, ondanks een normaal serum ijzer. Daarom dus serum ferritine laten bepalen. De h.a weet vaak niet de details, die in de NW hierover vermeld staan. Voordat ik naar de h.a. ga, zou ikzelf dus precies willen weten hoe serum ferritine zo gemeten kan worden, dat de ijzerwaarde in de hersenen, juist kan worden beoordeeld. Gebeurt ferritine onderzoek via gewone bloedafname of via hersenvocht ruggenmerg? Dan weet ik tenminste wat ik kan voorleggen aan de h.a.
Sorry voor het lange verhaal, maar als het niet goed wordt opgepakt door de h.a, dan blijf ik in onzekerheid en het is zonde van de moeite ook.
Vr. Groeten, Marjan Keus
Ferritine, kan gewoon uit een buisje bloed gehaald worden
Bij mij is ivm PLMD onlang ijzer gemeten via het bloed. Om precies te zijn ijzer (mmol/l), transferrine (g/l), transferrine saturatie (%) en ferritine (mcg/l). Mijn ijzer zat net onder de ondergrens, de rest binnen normale waarden. De neuroloog heeft het niet gehad over aanvullend onderzoek en schreef ferrofumaraat voor.
Ik heb je blog gelezen; als ik het goed heb gelezen, begrijp ik dat vegetariërs/veganisten meer kans hebben op ijzertekort. Ipv vlees, eten zij juist meer granen, peulvruchten e.d. In je blog staat, dat juist granen en peulvruchten opname van non-heemijzer juist in de weg zitten. Vit.C neem ik in de vorm van uitgeperst Citroensap en sinaasappels bijv.
Wat moeten vegetariërs/veganisten dan eten om voldoende aan (non)heemijzer te komen? Ik vind je blogs fijn om te lezen, dank hiervoor!
Vriendelijke groeten
Dank je wel voor je vraag, Marjan. Ik denk dat het wel gunstig is om granen en peulvruchten te eten, maar dat bijvoorbeeld bladgroenten (zoals spinazie) wat betreft ijzeropname sneller zoden aan de dijk zetten. Uit eigen ervaring weet ik dat het soms schipperen is met voeding. Berichten die je erover leest, zijn nog weleens tegenstrijdig. Zelf neem ik bijvoorbeeld veel kurkuma. Ik neem dat samen met komijnpoeder (waar ijzer inzit). Kurkuma zit echter de opname van ijzer in de weg. Ik kies er toch voor om het zo te doen. In de weg zitten betekent namelijk denk ik niet dat je er helemaal niks van binnenkrijgt. Het blijft een kwestie van je eigen weg zoeken hierin.
Mijn ijzer is altijd goed, maar broze nagels en dun haar klopt wel dat heb ik en toch heb ik rls
Dank voor je reactie Angelique. Heb je aan de huisarts gevraagd wat het ferritinegehalte in je bloed was, en of dit bij jou boven de 50mg/l is?
Hey Sylvia!
Ik ben op dit moment aan het overwegen om een ijzersupplement te nemen, maar ik weet niet zeker waar ik hem moet halen. Wat denk jij?
Ik kijk alvast uit naar je antwoord!
– Lies
Hoi Lies, Ik weet natuurlijk niet precies wat jij nodig hebt. Als ik jou was, zou ik even advies vragen aan mijn huisarts. Succes! 🙂
Mijn neuroloog heeft ferrofumaraat voorgeschreven, dit is alleen op recept verkrijgbaar. Bij de drogist kun je ijzerbisglycinaat krijgen zonder recept. Maar laat je waarden eerst testen! Je kunt ook te veel ijzer hebben, zoals zoveel vitaminen en mineralen gaat het om de juist hoeveelheid, niet zo veel mogelijk.