Een correspondentievriend heeft me de afgelopen tijd al een paar keer aangemoedigd om te kijken naar de leer van de ayurveda in verband met RLS. Hij hoopt dat daarin misschien aanknopingspunten te vinden zijn waar ik wat aan zou kunnen hebben.
Tot nu toe heb ik het uitgesteld om over dit onderwerp te schrijven. Ik heb namelijk nog niet eerder echt gekeken naar de visie van de ayurveda op rusteloze benen. De leer is voor mij echter niet onbekend. Ik heb toen ik begin twintig was lange tijd in India doorgebracht. Daar heb ik bij ziekte zelfs weleens advies gekregen van een ayurvedisch arts. Toen ik terug in Nederland was, heb ik me bovendien op verschillende momenten wat meer in de ayurveda verdiept.
In dit blog geef ik een kort overzicht van wat ayurveda inhoudt. Vervolgens zal ik ingaan op de manier waarop rusteloze benen binnen deze leer gezien en benaderd wordt.
Wat is ayurveda
De ayurveda is een traditionele gezondheidsleer die mogelijk al meer dan drieduizend jaar geleden in India ontstaan is. Ayurveda is Sanskriet voor leer van het leven. Volgens deze leer ontstaat ziekte in de geest. De geest wordt beschouwd als een regisseur van wat er in het lichaam gebeurt. Bij ziekte is de balans van de levensenergieën verstoord. De ayurveda is holistisch en gaat uit van het zelfhelend vermogen van de mens.
In de ayurvedische gezondheidskunde heeft ieder mens een eigen, unieke samenstelling van geestlichaamsenergie. Drie elementen zijn in ieder mens altijd aanwezig, elk in meer of mindere mate. Die elementen worden in de ayurveda dosha’s genoemd. De namen van de dosha’s zijn respectievelijk vata, pitta en kapha.
Vata heeft te maken met beweging en verandering. Pitta zorgt voor vurigheid en vuurkracht. Kapha geeft structuur en stevigheid. Elk mens heeft een eigen combinatie van deze elementen. Het ene element komt meestal sterker naar voren dan het andere. De dosha die bij iemand het meest nadrukkelijk aanwezig is, komt tot uitdrukking in lichaamsbouw, gedrag en karaktertrekken.
Ayurveda en ziekte
Vanuit de ayurveda bestaan er vragenlijsten om te achterhalen welke energiebalans iemand heeft. Met behulp hiervan kan een ayurvedisch arts nagaan van welke verstoringen in de geestlichaamenergieën sprake is. Een andere manier om hierachter te komen is door middel van polsdiagnose.
Na de diagnose heeft de ayurveda verschillende benaderingen waaruit kan worden gekozen. Meditatie, yoga en ademtherapie zijn een benaderingswijze, maar bijvoorbeeld ook aanpassing van voeding of kruidensupplementen.
Verder zijn er reinigingskuren en bestaat er een ayurvedische vorm van massage waarbij een warme olie op het lichaam gegoten wordt.
Rusteloze benen
In Nederland heb ik nooit een ayurvedisch arts geraadpleegd. Ik kan me dit financieel nauwelijks veroorloven. Het kruidenpreparaat dat ik destijds in India voorgeschoteld kreeg, was bovendien behoorlijk onsmakelijk . Ik voelde me er niet beter door, eerder beroerder.
Desondanks ben ik wel nieuwsgierig of de leer van de ayurveda nuttige inzichten heeft over zoiets als RLS. Als ik hier online verder naar zoek, zie ik dat de ayurveda rusteloze benen vooral toeschrijft aan een verstoring van vata. Dat vermoedde ik eigenlijk al.
Vata staat voor beweeglijkheid. Teveel vata geeft fysieke verstoringen: teveel beweging en rusteloosheid. Een ayurvedische aanpak van onrustige benen zal zich daarom waarschijnlijk richten op het kalmeren van vata. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van ademhalingsoefeningen, een aangepast dieet of van een massage met een warme olie.
